Một ủy ban của Quốc hội Mỹ hôm 20-11 cảnh báo về các hoạt động tăng cường sức mạnh quân sự của Trung Quốc, nhất là khả năng răn đe hạt nhân và lực lượng hải quân.

 

Cán cân quyền lực khu vực châu Á - Thái Bình Dương đang nghiêng về phía Trung Quốc. “Lực lượng hạt nhân của Trung Quốc trong 3 - 5 năm tới sẽ mở rộng đáng kể” - Ủy ban Kinh tế và an ninh cho biết trong một báo cáo thường niên. Việc mở rộng lực lượng hạt nhân của Trung Quốc có thể làm suy yếu khả năng răn đe của Mỹ, đặc biệt trong mối liên hệ với Nhật Bản.

 

Báo cáo cho rằng “sự tự tin ngày càng tăng của Trung Quốc đối với năng lực quân sự đã khuyến khích Bắc Kinh tích cực thúc đẩy tham vọng lãnh thổ”. Ủy ban này đề cập đến tranh chấp lãnh thổ giữa Trung Quốc với các nước láng giềng, bao gồm Việt Nam và Philippines đối với chủ quyền ở biển Đông.

 

Trung Quốc cũng thường xuyên tung tàu xâm nhập lãnh hải Nhật Bản gần quần đảo Senkaku/Điếu Ngư. Để đối phó với sự mở rộng sức mạnh quân sự của Trung Quốc, Ủy ban kêu gọi Quốc hội Mỹ phân bổ ngân sách cần thiết để xây dựng lực lượng quân sự Mỹ trong khu vực, hỗ trợ chiến lược quốc phòng mới  cho phép Lực lượng phòng vệ có quyền tự vệ tập thể của Nhật Bản.

 

Trong 3 đến 5 năm tới, Trung Quốc sẽ có thể có nhiều hơn 5 tàu ngầm hạt nhân, mỗi chiếc có thể mang 12 tên lửa đạn đạo liên lục địa. Đến năm 2020, Trung Quốc có tổng cộng 351 tàu ngầm và tàu trang bị tên lửa hoạt động trong khu vực châu Á - Thái Bình Dương. Về phía mình, Hải quân Mỹ có thể tăng số lượng tàu ngầm lên 67 chiếc vào năm 2020 từ con số 50 chiếc hiện nay, nếu ngân sách cho phép.

 

Cùng ngày, Ủy ban Đối ngoại Hạ viện Mỹ thông qua một loạt nghị quyết, trong đó có nghị quyết tái khẳng định sự cần thiết phải tìm giải pháp hòa bình trên cơ sở luật pháp quốc tế, cho các tranh chấp lãnh thổ ở biển Đông và biển Hoa Đông.

 

Theo TTXVN, nghị quyết H.Res-714 do Hạ nghị sĩ đảng Dân chủ Eni Faleomavaega bảo trợ, lên án mọi hành động cưỡng chế hoặc sử dụng vũ lực gây cản trở các quyền tự do tại các vùng biển và không phận quốc tế.

-------------------------

Phát biểu tại cuộc họp Hội đồng An ninh quốc gia tại Moscow hôm 20-11, Tổng thống Nga Vladimir Putin ra lệnh giới chức nước này lên kế hoạch ngăn chặn nguy cơ xảy ra cuộc “cách mạng màu sắc” trong nước.

 

Tổng thống Nga Vladimir Putin lo ngại các cuộc cách mạng màu sắc ở một số quốc gia khác sẽ ảnh hưởng tới nước này trong thời gian tới và Moscow cần xem đó là bài học.

 

Ông nói: “Trong thế giới hiện đại, chủ nghĩa cực đoan được sử dụng như một công cụ làm thay đổi địa chính trị và các lĩnh vực ảnh hưởng. Chúng ta chứng kiến những hậu quả bi thảm của làn sóng cách mạng màu sắc, những cú sốc mà họ đã và đang trải qua”.

 

Ông Putin ra lệnh giới chức Nga tìm ra một kế hoạch dài hạn để chống lại chủ nghĩa cực đoan và ngăn chặn sự biến động gây ra bởi các thế lực bên ngoài.

 

Nhà lãnh đạo Nga dẫn ra một loạt bằng chứng, như cuộc “Cách mạng Cam” năm 2004 ở Ukraine và “Cách mạng Hoa hồng” năm 2003 ở Gruzia, sau đó nhấn mạnh các nhà chức trách phải đảm bảo điều tương tự “không bao giờ xảy ra” đối với nước Nga.

 

Ông Putin cũng cho biết thêm chống chủ nghĩa cực đoan không có nghĩa là đàn áp bất đồng chính kiến. Ngược lại, các công dân Nga có quyền phản đối nhà cầm quyền. Biểu hiện trực tiếp của chủ nghĩa cực đoan, theo ông Putin, đó là hành vi khuấy động xung đột giữa những người có quốc tịch và tôn giáo khác nhau hoặc kêu gọi lật đổ trật tự hiện tại bằng bạo lực.

 

Trong lúc quan hệ với phương Tây vẫn căng thẳng liên quan đến tình hình Ukraine, ông Putin cảnh báo một số nhóm cực đoan được thành lập ở nước ngoài có thể sẽ khiến Nga mất ổn định.

 

Trước đó, ông Putin chỉ đích danh Mỹ và phương Tây ủng hộ cuộc nổi dậy quần chúng nhằm lật đổ một số quốc gia thuộc Liên Xô cũ, châu Phi và Trung Đông. Ngày 18-11 vừa qua, nhà lãnh đạo Nga cũng tố cáo Mỹ tìm cách “khuất phục” Nga nhưng hành động này sẽ thất bại.

-------------------------

 Các nhà lãnh đạo Ukraine, Ba Lan và Moldova hôm 20-11 gặp nhau giữa lúc có lo ngại về ảnh hưởng của Nga ở miền Đông Ukraine, khả năng Moscow có thể tìm cách can thiệp vào cuộc tổng tuyển cử tại Moldova.

 

Tại cuộc gặp, Tổng thống Ukraine Petro Poroshenko, Tổng thống Ba Lan Bronislaw Komorowski và Tổng thống Moldova Nicolae Timofti nhất trí cả Ukraine lẫn Moldova nên tiếp tục con đường hướng về châu Âu của mình.

 

Cuộc họp tại thủ đô Chisinau của Moldova được kỳ vọng sẽ góp phần giúp các đảng thân phương Tây chiến thắng trong cuộc tổng tuyển cử ở nước này vào ngày 30-11 tới. Các cuộc thăm dò cho thấy các đảng này đang đang chiếm đôi chút ưu thế. Về tình hình ở miền Đông Ukraine, các nhà lãnh đạo lo ngại xung đột giữa chính phủ và phe ly khai thân Nga có thể bùng phát trở lại.

 

Song song đó, giới chức Mỹ cho biết Washington có kế hoạch tăng cường viện trợ quân sự phi sát thương cho Kiev, trong đó có chuyển giao đợt xe Humvee đầu tiên. Trong thời điểm hiện tại, Mỹ vẫn quyết định không cung cấp vũ khí sát thương cho Ukraine. Theo các quan chức giấu tên, gói viện trợ là động thái tăng cường sự hỗ trợ của Mỹ dành cho lực lượng vũ trang Ukraine song nhiều khả năng sẽ không làm thay đổi đáng kể cuộc xung đột tại nước này.

 

Chính quyền Tổng thống Barack Obama tin rằng Ukraine có đủ vũ khí gây sát thương và những loại vũ khí mà Tổng thống Poroshenko yêu cầu Mỹ cấp cho họ chẳng ý nghĩa gì trong việc thay đổi tình hình ở Ukraine. Giới chức Mỹ cũng nhấn mạnh đến con đường ngoại giao để giải quyết cuộc khủng hoảng. Dự kiến, gói viện trợ tăng cường cho Ukraine được công bố trong chuyến thăm Kiev của Phó Tổng thống Mỹ Joe Biden từ ngày 20-11.

 

Trước thông tin ông Biden đến Ukraine với hứa hẹn giúp đỡ quân sự, Moscow hôm 20-11 lên tiếng phản đối. Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Nga Alexander Lukashevich nhấn mạnh động thái đó của Washington là “dấu hiệu rất nghiêm trọng”. “Đó là một sự vi phạm trực tiếp các thỏa thuận bao gồm những thỏa thuận đạt được với chính phía Mỹ” – người phát ngôn này nói.

-------------------------

 Tâm lý ông Putin “rất phức tạp”

Nhà phân tích chính trị Nga Stanislav Belkovsky cảnh báo Tổng thống Putin “hiện trong trạng thái tâm lý rất phức tạp” và điều đó không tốt lành gì về chính trị đối với cả người dân Nga lẫn Ukraine.

 

Trả lời báo chí trước khi bắt đầu chuyến thăm Estonia và Lithuania từ ngày 20-11, Tổng Thư ký NATO Jens Stoltenberg kêu gọi Nga tìm giải pháp cho cuộc khủng hoảng Ukraine và tham gia thỏa thuận hòa bình để tránh bị cô lập.

 

Ngoài ra, NATO nhận thấy Nga vẫn leo thang hoạt động quân sự và chuyển vũ khí cùng trang thiết bị đến miền Đông Ukraine. Khẳng định chính sách của Moscow buộc NATO phải củng cố quốc phòng tập thể, ông Stoltenberg hứa sẽ ủng hộ Ukraine nếu nổ ra cuộc chiến tổng lực với Nga và bảo vệ các quốc gia Baltic trong trường hợp bị xâm chiếm.

 

Trong khi đó, theo trang tin Ukrinform, cố vấn tổng thống Ukraine - ông Igor Smeshko - hôm 19-11 nhấn mạnh Ukraine cần phương Tây giúp đỡ, đặc biệt là vũ khí, sau khi thông báo hiện có 40.000 binh sĩ Nga chiến đấu trên lãnh thổ Ukraine.

 

Cùng ngày, phó cố vấn tổng thống Mỹ về an ninh quốc gia, ông Tony Blinken, tuyên bố Mỹ cần xem xét khả năng cung cấp vũ khí sát thương cho Ukraine để kiềm chế Nga.

 

Trao đổi với báo Đức Frankfurter Allgemeine, tư lệnh các lực lượng NATO ở châu Âu Philip Breedlove tuyên bố trong thời gian tới, phe ly khai ở miền Đông Ukraine có thể cố mở rộng phần lãnh thổ họ kiểm soát. Vị tướng Mỹ còn nhấn mạnh: “Chúng tôi nhận thấy Nga di chuyển các đơn vị quân đội với tổng số tương đương 8 tiểu đoàn”.

 

Trong bối cảnh đó, ông Igor Eidman - nhà xã hội học Nga đang sống ở Đức - cho rằng phương Tây có thể chặn đứng Nga xâm chiếm Ukraine mà không phải viện đến biện pháp quân sự bằng cách phong tỏa tài sản của các quan chức Nga và gia đình họ. Khi đó, họ sẽ “hất văng” Tổng thống Vladimir Putin khỏi Điện Kremlin.

 

Nhà phân tích chính trị Nga Stanislav Belkovsky cảnh báo Tổng thống Putin “hiện trong trạng thái tâm lý rất phức tạp” và điều đó không tốt lành gì về chính trị đối với cả người dân Nga lẫn Ukraine.

-------------------------